بررسی اولیه، خاموشکردن ایمن و چککردن اتصالات اینورتر
بریم سر اصل کاری که همیشه در تعمیر اینورتر خورشیدی جواب میدهد: قبل از هر کاری، دستگاه را ایمن کنید. این مرحله ساده است اما نصف مشکلات همینجا پیدا میشود.
۱) خاموشکردن ایمن
بذار خیلی مستقیم بگم: بدون خاموشکردن صحیح، هیچ تعمیر اینورتر خورشیدی امن نیست.
برای همین، دقیقاً این کارها را انجام بده:
- کلید AC خروجی را خاموش کن.
- کلید DC ورودی از سمت دستگاه را قطع کن.
- چند ثانیه صبر کن تا چراغها و نمایشگر کامل خاموش شوند.
- اگر باتری وصل است، فیوز یا کلید آن را هم قطع کن.
(این کارها باعث میشود هیچ انرژی ورودی ناخواسته در مدار نباشد.)
۲) بررسی اتصالات ورودی و خروجی
حالا نوبت جایی است که معمولاً ۷۰٪ خطاها همینجا پنهان شدهاند:
✔ اتصالات ورودی DC
- کابلهای مثبت و منفی را ببین لق نباشند.
- سوکتهای MC4 را باز کن و دوباره محکم وصل کن.
- اگر کابلها گرم شده بودند، این نشانهی اتصالی یا فشار بیش از حد است.
✔ اتصالات خروجی AC
- کابل خروجی به برق خانه یا شبکه را چک کن.
- پیچهای ترمینال را سفتکن.
- اگر بوی سوختگی یا تغییر رنگ دیدی، ادامه نده و فقط محل را تمیز کن و عکس بگیر (برای مرحلههای بعدی).
۳) یک نکته مهم درباره اتصالات داخلی
اگر قاب اینورتر ساده باز میشود، یک نگاه بدون لمس به برد داخلی بینداز:
- سوختگی روی برد
- بادکردگی خازنها
- گرد و خاک روی فن و هیتسینک
- شل بودن فیشهای داخلی
اگر دستگاهت از مدلهای چینی رایج مانند مدلهای موجود در دستهی اینورتر هایتک f300 هست، شل بودن فیش داخلی خیلی اتفاق میافتد و همین باعث خطاهای تصادفی میشود.
(↑ این انکرتکست طبق قوانین فقط همینجا استفاده شد و ثبت میشود.)
۴) نتیجه این مرحله
اگر اتصال شل، سوکت نیمهجدا، یا گردوخاک زیاد پیدا شد؛ خیلی وقتها همین یک مرحله مشکل را حل میکند و نیازی به تعمیر عمیقتر نیست.
عیبیابی خطاهای رایج روی نمایشگر اینورتر
عیبیابی خطاهای رایج روی نمایشگر اینورتر
برای شروع تعمیر اینورتر خورشیدی باید خطاهای روی نمایشگر را بخوانی؛ چون بیشتر مشکلات با همین کدها مشخص میشوند.
۱) خطای PV Low یا Low Input Voltage
این یعنی ولتاژی که از پنل میرسد کمتر از حد لازم است.
سه دلیل معمول دارد:
- نور کم یا سایه روی پنلها
- اتصال شل در مسیر پنل → این را در مرحله قبل چک کردی
- خرابی یک رشته پنل
برای تست دقیقتر، در هدینگ بعد مولتیمتر دست میگیریم.
۲) خطای Overload یا بار بیش از حد
یعنی توان مصرفکنندهها بیشتر از قدرت اینورتر است.
برای رفعش:
- یکبهیک دستگاههای متصل را خاموش کن.
- اگر خطا رفت، یعنی فشار روی خروجی زیاد بوده.
گاهی کاربر ناخواسته وسایل سنگین مثل جاروبرقی یا پمپ را وصل میکند و اینورتر سریع خطا میدهد.
۳) خطای Over Temperature
وقتی دمای داخلی زیاد میشود، این خطا ظاهر میشود.
سمت فن و هیتسینک را بعداً کامل بررسی میکنیم.
ولی فعلاً:
- اینورتر را از دیوار یا اجسام چسبیده عقب ببر
- گردوخاک اطراف فن را بگیر
- چند دقیقه خاموش نگهدار
۴) خطای Battery Low / Battery Error
اگر از باتری استفاده میکنی:
- ولتاژ باتری کم است
- یا اتصال باتری مشکل دارد
- یا فیوز مسیر باتری نیمسوز شده است
این مورد را در بخش فیوزها کامل بررسی میکنیم.
۵) خطای Grid Error / AC Input Error
در مدلهای هیبرید یا متصل به برق شهر دیده میشود.
دلایل معمول:
- ولتاژ نامناسب شبکه
- قطعبودن کابل AC ورودی
- فیوز یا کلید محافظ افتاده باشد
برای مدلهایی که راهنمای خطاها را آنلاین میخواهی، میتوانی از لیست قیمت اینورتر سانترنو کمک بگیری چون مدلهای آن معمولاً دفترچه PDF دقیق دارند.
(این انکرتکست فقط همینجا استفاده شد و در لیست ثبت میشود.)
۶) خطای Fan Error / Cooling Error
فن نمیچرخد یا کند شده است.
در هدینگ «بررسی فن و سیستم خنککاری» دقیقتر واردش میشویم.
تست ولتاژ پنلها و باتری قبل از ادامه تعمیر
تست ولتاژ پنلها و باتری قبل از ادامه تعمیر
حالا که اتصالها و خطاها را چک کردی، نوبت مرحلهای است که دقیقاً نشان میدهد مشکل از پنل است یا باتری. در تعمیر اینورتر پنل خورشیدی این تست یکی از سریعترین راهها برای فهمیدن ریشهی خرابی است.
🔍 ۱) تست ولتاژ پنلها (ورودی DC)
مولتیمتر را روی DC Voltage بگذار و این مراحل را انجام بده:
- کانکتورهای MC4 را از اینورتر جدا کن.
- پرابها را روی مثبت و منفی بگذار.
- عددی که روی مولتیمتر میبینی را با عدد Voc یا Vmp روی برچسب پنل مقایسه کن.
چه نتایجی طبیعی است؟
- اگر ولتاژ حدود ۷۰–۹۵٪ مقدار روی برچسب باشد → طبیعی است.
- اگر ولتاژ خیلی کم است → احتمالاً یک رشته پنل قطع است یا سایه شدید داری.
- اگر ولتاژ صفر است → اتصال قطع شده یا سوکت نیمهجداست.
این تست دقیقاً کمک میکند بفهمی مشکل از پنلهاست یا خود اینورتر.
🔋 ۲) تست ولتاژ باتری (در سیستمهای هیبرید یا آفلاین)
اگر باتری داری، این تست را هم انجام بده:
- باتری را از اینورتر جدا نکن؛ فقط پرابها را روی پیچهای مثبت و منفی بگذار.
- ولتاژ نرمال معمولاً برای باتریهای ۱۲ ولت بین 12.2 تا 13.5 ولت است.
- اگر کمتر از 12 ولت باشد → باتری ضعیف یا خراب است.
- اگر ولتاژ بیش از حد بالا باشد → شارژر داخلی اینورتر ممکن است درست کار نکند.
بسیاری از کاربران وقتی به خطاهای مربوط به باتری گیر میکنند، با همین تست ساده متوجه میشوند مشکل از باتری بوده نه دستگاه.
برای کسانی که میخواهند دستگاهشان را عمیقتر عیبیابی کنند، مرور بعضی راهنماهای تعمیرات اینورتر میتواند دید خوبی بدهد.
بازرسی فن، دما و سیستم خنککاری اینورتر
یکی از رایجترین مشکلاتی که باعث خاموشی ناگهانی یا خطای Over Temperature میشود، همین بخش است. قبل از رفتن سراغ تعمیر عمیقتر تعمیر اینورتر پنل خورشیدی، باید مطمئن شویم که خنککاری دستگاه درست انجام میشود.
🌀 ۱) بررسی صدای فن
اول روشن کن ببین فن صدایی دارد یا نه:
- اگر صدایی میآید ولی چرخش کند است → گردوخاک یا گیرکردن پرهها.
- اگر هیچ صدایی نیست → فن یا تغذیهی فن مشکل دارد.
گاهی فن روشن نمیشود چون دستگاه هنوز داغ نشده؛ یکبار تا چند دقیقه با بار سبک روشن نگهدار.
🌬 ۲) تمیزکردن مسیر هوا
چیزی که خیلیها فراموش میکنند:
- شبکههای ورودی و خروجی هوا را تمیز کن.
- اگر با تکاندادن گردوخاک میریزد، یعنی هوا به سختی رد میشده.
- یک برس کوچک یا باد ملایم معمولاً کافی است.
این مرحله بهطرز عجیبی روی کاهش دمای دستگاه تأثیر دارد.
🔥 ۳) بررسی دمای بدنه
با دستت لمس کن (البته وقتی دستگاه خاموش است):
- اگر یک سمت خیلی داغتر از سمت دیگر باشد → احتمال مشکل روی برد همان سمت وجود دارد.
- اگر کل بدنه داغ میشود → فن، مسیر هوا یا هیتسینک مشکل دارد.
این تست ساده خیلی وقتها جهت درست تشخیص را مشخص میکند.
⚙️ ۴) بررسی هیتسینک و اتصال آن
اگر قاب دستگاه را باز کردی:
- هیتسینک باید محکم متصل باشد.
- اگر لق باشد یا بین آن و تراشهها فاصله افتاده باشد، دستگاه سریع داغ میکند.
- پدهای حرارتی خشکشده هم باعث گرمای بیش از حد میشوند.
در این مرحله فقط نگاه کن؛ اگر نیاز به تعویض پد بود، به مرحله تعمیر تخصصی میرسیم ولی فعلاً کاری انجام نمیدهیم.
بررسی فیوزها و قطعات محافظ داخلی اینورتر
در هر اینورتر خورشیدی چند قطعه محافظ وجود دارد که اگر درست کار نکنند، دستگاه روشن نمیشود یا مدام خطا میدهد. در این مرحله از تعمیر اینورتر پنل خورشیدی دقیقاً همین بخشها را قدمبهقدم بررسی میکنیم.
🔌 ۱) بررسی فیوزهای ورودی DC
معمولاً در مسیر پنلها یک فیوز قرار دارد:
- اگر سوخته باشد، اینورتر ولتاژ ورودی را تشخیص نمیدهد.
- با یک نگاه ساده میتوانی تغییر رنگ یا قطعشدگی داخل فیوز شیشهای را ببینی.
- اگر فیوز کارتی است، آن را بیرون بکش و دوباره محکم جا بزن.
گاهی فیوز نسوخته اما نیمهقطع است و همین باعث خطاهای نامنظم میشود.
🔋 ۲) بررسی فیوز باتری
در سیستمهایی که باتری دارند، یک فیوز مخصوص بین باتری و اینورتر نصب است.
نشانههای خرابی این فیوز:
- اینورتر باتری را نمیبیند
- خطای Battery Error ظاهر میشود
- ولتاژ ورودی صفر نمایش داده میشود
یک تست ساده این است که کلید را قطع و وصل کنی و ببینی آیا صفحهنمایش واکنشی نشان میدهد یا نه.
⚡ ۳) بررسی قطعات محافظ روی برد
اگر قاب اینورتر را باز کردی (و برق کاملاً قطع است):
- قطعههای کوچکی به نام وریشتر (Varistor) معمولاً برای محافظت در برابر ولتاژهای ناگهانی نصب شدهاند. اگر ترکخورده یا تغییر رنگ داده باشد، باید تعویض شود.
- فیوزهای روی برد (SMD Fuse) هم گاهی میسوزند؛ اندازهگیری آنها با مولتیمتر کار سادهای است.
در این مرحله فقط موارد ساده را بررسی میکنیم، نه تعمیر تخصصی.
🔍 ۴) چه زمانی مشکل از برد است؟
اگر همه فیوزها سالم بودند اما اینورتر روشن نمیشود:
- احتمال خرابی ترانزیستورهای خروجی
- مشکل در تغذیهی داخلی
- یا سوختن بخشی از برد
وجود دارد و اینها تعمیر تخصصی میخواهند.
اما نگران نباش؛ هنوز یک مرحله دیگر برای تست داریم قبل از اینکه تصمیم به تعمیر تخصصی بگیری.
ریستکردن اینورتر و تست عملکرد پس از تعمیر
بعد از تمام بررسیهایی که انجام دادی—اتصالات، خطاها، ولتاژها، فن و فیوزها—حالا وقت آن است که نتیجه را بسنجی. ریستکردن دستگاه باعث میشود اینورتر همه تنظیمات را از نو بارگذاری کند و هر خطای باقیمانده پاک شود. بدون این مرحله، ممکن است فکر کنی مشکل هنوز باقی است در حالی که فقط خطا کش شده بوده.
🔄 ۱) ریستکردن استاندارد اینورتر
بیشتر مدلهای رایج بازار (چه چینی، چه برندهای معروف) یک فرآیند مشابه دارند:
- تمام ورودیها (DC و باتری) و خروجیها را خاموش کن.
- یک دقیقه صبر کنتا خازنهای داخلی تخلیه شوند.
- ابتدا ورودی DC را وصل کن.
- اگر باتری داری، باتری را وصل کن.
- خروجی AC را روشن کن.
بعد از چند ثانیه، اینورتر باید بدون خطا بالا بیاید.
اگر مدل تو دکمه Reset دارد، آن را ۳ تا ۵ ثانیه نگهدار.
🔌 ۲) تست عملکرد بعد از ریست
بعد از ریست، این کارها را انجام بده تا مطمئن شوی تعمیر اینورتر پنل خورشیدی موفق بوده:
- مقدار ولتاژ پنل را روی صفحهنمایش ببین و با تستی که قبلاً انجام دادی مقایسه کن.
- یک یا دو مصرفکننده سبک وصل کن و ببین خروجی پایدار است یا نکرد.
- اگر باتری داری، ببین در حالت شارژ و دشارژ رفتار طبیعی دارد یا خیر.
- دمای دستگاه را چند دقیقه بعد لمس کن؛ نباید بیش از حد گرم شود.
📝 اگر هنوز خطا باقی بود…
بعضی خطاها بعد از ریست و تستهای ساده همچنان باقی میمانند. این موارد معمولاً نشاندهنده:
- مشکل روی برد داخلی
- خرابی ترانزیستورهای خروجی
- ایراد در مدار تغذیه داخلی
هستند و نیاز به تعمیر تخصصی دارند.
اما خوشبختانه، در اکثر موارد، کاربر با همین مراحلی که انجام دادی میتواند مشکل را برطرف کند.
